Tworzenie wzorników techniką kopiowania i skalowania za pomocą siatki

Proces produkcji koszyków był podzielony na wiele etapów, w które zaangażowani byli rzemieślnicy specjalizujący się w swoim fachu. Pozyskanie surowców, ich wstępna obróbka, przędzenie i barwienie wełnianych nici, wyplatanie trzcinowej struktury oraz tworzenie dekoracji to tylko niektóre z nich. W planowaniu układu i organizacji kolorów pomocne były wzorniki, które były próbkami technologicznej i ikonograficznej biegłości twórcy.

Prezentowane na wystawie artefakty ze skóry i trzciny obrazują sposób, w jaki wykonywano miniaturowe ścianki. Pierwszym krokiem było namalowanie na skórze planowanego motywu zdobniczego. Następnie, za pomocą płytkich nacięć zrobionych kamiennym ostrzem, opracowywano precyzyjny układ pionowych i poziomych linii tworzących równomierną siatkę. Szerokość jednego modułu miałaby odpowiadać szerokości trzcinowego paska. Podział kompozycji na kwadratowe jednostki ułatwiał przenoszenie i dowolne skalowanie powstałych w ten sposób kolorowych pól na ścianki wzornika.

Przeznaczenie pergaminu wpłynęło na geometryczność dekoracji malarskiej i dążność do stylistycznych uproszczeń. Centrum kompozycji stanowi postać antropomorficzna ubrana w wężowy pas i księżycowate nakrycie głowy, która w jednej ręce trzyma czarę, a w drugiej atlatl – miotacz oszczepów. Chcąc odwzorować rysunek na trzcinowych szablonach, twórca musiał wykorzystać nowe środki artystyczne. Zamieniono więc płaskie plamy barwne na trójwymiarowe nici z wełny, a gruby czarny kontur ujmujący kolorowe pola zastąpiono czarnym bawełnianym sznurkiem pokrytym żywicą. Struktura miniaturowych ścianek i technika wykonania dekoracji z użyciem kwadratowych modułów sprawiły, że krzywe, które budowały elementy kompozycji malarskiej, na trzcinkach uległy deformacji w regularnie łamane linie, powodując tym samym efekt schodkowy. Z tego powodu, wydaje się, że artysta celowo zrezygnował ze skopiowania nasion fasoli limeńskiej, które obejmują główne przedstawienie. Podporządkowując się kwadratowej siatce wzorników, ich obłe formy uległyby zbyt dużemu zniekształceniu.

Emanuela Rudnicka