Stanowisko Castillo de Huarmey, pochodzące z okresu Wari (650-1050 n.e.), położone jest w regionie Ancash na północnym wybrzeżu Peru, 1 km od współczesnej miejscowości Huarmey. Ten rozległy kompleks architektoniczny, zbudowany ponad 1000 lat temu, był świadectwem potęgi i wpływów Imperium Wari, jednego z najważniejszych prekolumbijskich organizmów państwowych. Od 2010 roku zespół polskich i peruwiańskich naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego prowadzi systematyczne badania na tym unikatowym stanowisku archeologicznym. Dwanaście lat temu międzynarodowy zespół badawczy pod kierownictwem Miłosza Giersza i Patrycji Prządki-Giersz z Uniwersytetu Warszawskiego odkrył pierwszy zbiorowy pochówek kobiet należących do najwyższych elit imperialnych.
W grobowcu królewskim znajdowała się królowa w towarzystwie pięćdziesięciu siedmiu innych arystokratek, sześciu ofiar ludzkich, dwóch strażników i ponad 1300 artefaktów wykonanych ze złota, srebra, brązu, szlachetnych klejnotów, drewna, kości i muszli. To bezprecedensowe odkrycie zostało wyróżnione przez magazyn National Geographic jako pierwszy w historii artykuł okładkowy poświęcony polskim archeologom i zostało uznane za jedno z dziesięciu najważniejszych odkryć tego roku przez prestiżowy magazyn Archaeology.
W lutym 2021 roku Miłosz Giersz i Patrycja Prządka-Giersz, dokonali odkrycia kolejnej ważnej części nekropolii nazwanej “Galerią Elitarnych Rzemieślników”, zlokalizowanej kilka metrów od królewskiego grobowca. W obrębie tej części stanowiska znajdowało się siedem pochówków elitarnych rzemieślników. O ich wysokim statusie społecznym świadczy znaleziona złota i srebrna biżuteria oraz bogate wyposażenie grobowe, w tym liczne narzędzia (brązowe siekiery, noże, piły), surowce do produkcji rękodzielniczej, a także tekstylia, artefakty drewniane, malowane skóry oraz niedokończone wyroby złożone do grobów jako świadectwo dawnej profesji zmarłych. Odkrycia potwierdzają, iż przedhiszpański ośrodek w Castillo de Huarmey byl nie tylko miejscem pochówku elit i kultu przodków, ale również ważnym centrum administracyjnym Imperium Wari oraz miejscem, w którym wytwarzano najlepszej jakości rękodzieło artystyczne. Do wąskiego grona osób, które mogły dostąpić zaszczytu pochówku w grobowcach królewskich w Castillo de Huarmey zaliczano także wybitnych artystów i rzemieślników służących na dworze władców Wari. Galeria Elitarnych Rzemieślników została uznana za jedno z dziesięciu najważniejszych odkryć 2022 roku przez magazyn Archaeology.
Organizatorzy:
Polskie Towarzystwo Studiów Latynoamerykanistycznych
Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego
Kuratorzy:
Miłosz Giersz, Kierownik Katedry Archeologii Ameryk, Wydział Archeologii, Uniwersytet Warszawski
Patrycja Prządka-Giersz, Centrum Zaangażowanych Badan nad Ciągłością Kulturową, Wydział „Artes Liberales”, Uniwersytet Warszawski
Sponsorzy:
Wystawa zorganizowana dzięki dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki II”, projekt nr. POPUL/SN/0529/2023/01